Lawowanka tuszem Charbonnel High Grade
Niezbędne materiały:
- tusz litograficzny Charbonnel High Grade
- woda destylowana (lub zwykła, miękka woda)
- kalafonia i talk
- guma arabska
- kwas azotowy
- asfalt (tynktura)
- terpentyna
Próby zostały wykonane na kamieniu litograficznym średnio twardym oraz na marmurze carraryjskim.
Opis technologii
Kamień litograficzny powinien utarty karborundem od drobnym ziarnie (minimum #220). Lawowanka wylana na grubo utarta powierzchnię nie będzie ostra.
Tusz litograficzny Carbonnel High Grade w puszce należy rozetrzeć z wodą destylowaną – najlepiej czystym palcem – do uzyskania oczekiwanego zaczernienia mieszaniny. Proces ten może zająć sporo czasu, jednak uzyskanie dobrze roztartej mieszaniny jest kluczowe dla wykonania „ostrej” lawowanki.
Tusz należy nanosić na kamień pędzlem, który nabiera dosyć duzo substancji. Zbyt cienka warstwa nie ma mozliwości wysychania na powierzchni kamienia, właśnie wysychanie powoduje powstanie charakterystycznego żyłowania. Ważne jest wypoziomowanie kamienia. Substancja będzie płynąć w dół. Oczywiście można to wykorzystać podczas tworzenia rysunku. Nie powinno się nakładać na siebie kolejnych mokrych warstw tuszu; może to spowodować zwarzenie substancji i oddzielenie się tłuszczu od czernidła, co utrudni kontrolę nad rysunkiem (podczas rysowania i tawienia). Kolejne warstwy tuszu nalezy nakładać na siebie pow wyschnięciu poprzednich. Żeby uzyskać jednolite żyłowanie lawowanki na dużej powierzchni, można przed jej wylaniem namalować pożądany kształt wodą destylowaną i dopiero w nią wlać tusz litograficzny. Na ułożenie żyłowania można wpłynać układając na mokrym tuszu (lub przed jego wylaniem) różne „przeszkadzajki” – przedmioty, kształty z papieru, folii itp, sól… Miłej zabawy : )
Po wykonaniu rysunku najlepiej pozostawić lawowankę do wyschnięcia na minimum kilka godzin (najlepiej wrócic do niej dopiero nastepnego dnia).
Kamień należy oprószyć dokładnie zmieloną kalafonią i talkiem. Dla pewności można zapiec matrycę (np. nagrzewnicą).
Pierwsze trawienie: guma arabska, guma arabska z kawsem azotowym (60 ml + 12 kropel kwasu azotowego). Stężnie mikstury nalezy każdorazowo sprawdzić na brzegu kamienia. „Zapieczone” lawowanki mozna tarwić nieco wiekszym stężeniem kwasu w gumie. Stężenie substancji tarwiącej jak zwykle w litografii zależne jest od typu matrycy, temperatury i wilgotności powietrza… Próby w galerii techniki opisane są stężeniami kwasu użytymi do ich wytrawienia.
Po wytrawieniu, starciu nadmiaru substancji trawiącej i wysuszeniu matrycy, należy dokładnie wymyć rysunek terpentyną. Po odparowaniu terpentyny można rozetrzeć szmatką cienką warstwę rozcieńczonego w terpentynie asfaltu i odczekać, aż odparuje (5-10 minut). Asfalt nie jest konieczny; w przypadku ciemnych rysunków można pominąć ten krok. Po zastosowaniu asfaltu lawowanka będzie prędzej nasycać się farbą graficzną.
Zmyć kamień zimną wodą, po wymianie wody na czystą i zimną zwilżyć kamień i wałkować farbą procesową. Farba powinna być krótka i twarda, żeby nie zalała charakterystycznego żyłowania.
Po osiągnięciu satysfakcjonującego zaczernienia, kamień należy wysuszyć, oprószyć kalafonia i talkiem, a następnie przystąpić do utrwalenia rysunku za pomocą drugiego trawienia. Drugie trawienie dostosowujemy do rysunku.