Mezzotinta na kamieniu (ossa sepia, manière noire)
Niezbędne materiały:
- guma arabska
- kwas azotowy
- asfalt
- farba piórowa
- terpentyna
- szelak
- kalafonia i talk
Mezzotinta na kamieniu – ossa sepia jest szlachetną techniką litograficzną negatywową. Rysunek, który powstaje jest podobny do tradycyjnej wklęsłodrukowej mezzotinty na płytach metalowych; wykonać go można (samo skrobanie) przy użyciu tych samych materiałów. Charakterystyczna dla tej techniki aksamitna czerń tła w przypadku litografii jest uzyskiwana w trakcie ziarnowania kamienia.
Brzegi dobrze utartego i wysuszony kamienia litograficznego należy pokryć gumą arabską, która je zabezpieczy przez zaczernieniem.
Kamień należy wypoziomować i wylać na jego powierzchnię rozcieńczony terpentyną asfalt. Warstwa powinna być równa i jednorodna. Tuż nad powierzchnią kamienia można umieścić szybę lub inny opóźniający parowanie terpentyny materiał.
* Asfalt można również równomiernie rozetrzeć szmatką najlepiej nakładając kilka warstw w pewnych odstępach czasu.
Po odczekaniu doby można zacząć pracę używając skrobaków, igieł, papierów ściernych i innych narzędzi do skrobania powierzchni.
Następnie rysunek należy oczyścić z pozostałości skrobania, przetrzeć talkiem i wytrawić.
Asfalt jest bardzo twardy i kwasoodporny, jednak delikatne tony uzyskane w trakcie skrobania nie powinny być trawione zbyt gwałtownie. Wszystkie wyskrobane powierzchnie powinny zostać wytrawione dosyć silnym stężeniem.
Po usunięciu substancji trawiącej i wysuszeniu kamienia, rysunek należy zmyć terpentyną, a jeśli nie będzie to możliwe – innym rozpuszczalnikiem.
Następnie ponownie zacieramy asfaltem, wilżymy i wałkujemy kamień.
Drugie trawienie – w zależności od rysunku.