Errory

• guma-arabska

  Przed rozpoczęciem rysunku, brzegi utartego kamienia należy zabezpieczyć przed zatłuszczeniem. Po określeniu formatu rysunku (musi być on oczywiście mniejszy zarówno od kamienia, jak i od formatu papieru, na którym będą wykonywane odbitki), dobrze jest zamalować resztę kamienia roztworem gumy arabskiej. Zamalowane miejsca są podczas tego procesu zabezpieczone przed przyjmowaniem tłuszczu, można więc później bez obawy opierać o nie rękę w trakcie rysowania. Nie zapominajmy, że kamień litograficzny jest bardzo wrażliwym materiałem i nawet czysta dłoń jest w stanie na nim zostawić niewidoczny tłusty ślad, który ujawni się po wywołaniu rysunku. Oczywiście wszystkie tego typu ‚brudy’ można usunąć nożykiem lub kostką szlifierską, ale jest to dodatkowa nieprzyjemna praca, której można uniknąć przez właściwe zabezpieczenie brzegów na początku procesu.
  Kiedy warstwa gumy arabskiej zupełnie wyschnie, można przystąpić do rysowania. Ślad kredki zniknie z miejsc uprzednio zamalowanych gumą.

  Na tak przygotowanym kamieniu można już przystąpić do trawienia. Najpierw należy dokładnie rozprowadzić roztwór wodny gumy arabskiej na całej powierzchni kamienia nie zapominając o brzegach. Jeśli rysunek wykonany został tylko kredką litograficzną – sama guma arabska wystarczy, jeśli użyty został tłustszy materiał, lub zaczernienie kredką jest silniejsze – do mikstury trawiącej należy dodać odpowiednią ilość kropel kwasu azotowego. Najpierw jednak ZAWSZE trzeba rozprowadzić na powierzchni kamienia warstwę samej gumy. Jest to swoista izolacja, która zmniejsza ryzyko przetrawienia w przypadku użycia w dalszej części trawienia gumy z kwasem azotowym. Kwas jest bowiem cięższy od roztworu gumy i opada na dół. Za każdym razem przed wyłożeniem tej mikstury na kamień, należy dokładnie zamieszać substancję w zlewce. Po wyłożeniu mikstury na kamień, należy mieszać co jakiś czas substancję na kamieniu. Produktem ubocznym trawienia jest wodór, którego drobniutkie bąbelki pojawiają się tuż przy powierzchni kamienia i blokują dalszy proces. Podczas mieszania substancji na kamieniu – zostają one usunięte i dzięki temu proces może przebiegać bez utrudnień.W ciągu kilku minut zachodzą wszystkie potrzebne procesy: miejsca niezarysowane napierają własności hydrofilnych, natomiast pod miejscami zatłuszcznomi wytwarza się oleomanganat wapnia, który z kolei odpycha wodę i chętnie będzie przyjmował tłustą farbę.
  Po paru minutach należy zetrzeć gumę z powierzchni kamienia używając miękkiej suchej gazy. Trzeba to wykonać tak, żeby nie pozostały smugi – mogą one bowiem później utrudniać wymycie materiału rysunkowego spod gumy. Tak przygotowany kamień należy zostawić do zupełnego wyschnięcia.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-05.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-05.svg
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-01.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-01.svg
  • Krok: 1

    Nie ma erroru dla gumy arabskiej w kroku pierwszym, bo to prawidłowa odpowiedź.

  • Krok: 2

    Zastosowanie gumy arabskiej po gumie arabskiej nie ma sensu. Po zatarciu powierzchni gumą otrzymamy… białą kartkę. Zacieranie całego kamienia gumą ma sens na przykład w przypadku grawiury (suchej igły na kamieniu)

  • Krok: 3

    Gumowanie powierzchni kamienia bez użycia kalafonii i talku sprawi, że rozpuszczona w  wodzie guma będzie odpychana przez tłustą kredkę, w efekcie czego nie wszystkie nie dotrze we wszystkie partie rysunku.

  • Krok: 4

    Gumowanie powierzchni kamienia bez użycia kalafonii i talku sprawi, że rozpuszczona w  wodzie guma będzie odpychana przez tłustą kredkę, w efekcie czego nie wszystkie nie dotrze we wszystkie partie rysunku.

  • Krok: 5

    nie ma erroru dla gumy arabskiej w punkcie kroku piątym 5

  • Krok: 6

    Nie da się usunąć rysunku gumą arabską, próbuj dalej.

  • Krok: 7

    Użycie gumy arabskiej po wymyciu rysunku terpentyną może spowodować przetrawienie, a na pewno osłabienie rysunku. Jeśli w gumie arabskiej byłby kwas – rysunek ulegnie nieodwracalnemu  zniszczeniu.

  • Krok: 8

    Zastosowanie gumy arabskiej po nałożeniu asfaltu nie ma sensu w podstawowym procesie przygotowania kamienia do druku. Kolejnym etapem powinno być wilżenie i rozpoczęcie wałkowania.

• kredka

  Kredka litograficzna jest najprostszym materiałem rysunkowym – nie sprawia większych problemów przy wywoływaniu, bezpośrednio po ukończeniu pracy można przystąpić do wywoływania, rysunek wykonuje się pozytywowo. Po właściwie wykonanym procesie trawienia – odbitka będzie wyglądała dokładnie tak, jak rysunek na kamieniu (oczywiście w lustrzanym odbiciu – należy o tym pamiętać przy robieniu napisów lub portretów). Ślad kredki litograficznej na kamieniu w dużym powiększeniu to drobinki tłuszczu osadzone na chropowatej jak papier ścierny ziarnistej powierzchni. Żeby uzyskać duże zaczernienie – lepiej jest stopniowo nakładać kolejne krzyżujące się delikatne kreski niż używać dużego nacisku. Drobinki tłustego materiału mogą się wtedy przykleić do kredki, zostawać miejscami grubą warstwą, miejscami zupełnie niewidoczną. Praca kredkami litograficznymi podobna jest do pracy tłustą pastelą.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-02.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-02.svg
  • Krok: 1

    Oczywiście można zacząć rysować bezpośrednio na utartym kamieniu. Trzeba jednak pamiętać o zabezpieczeniu brzegów na czas wykonywania rysunku. (ale i tak -1 punkt)

  • Krok: 2

    nie ma błędu dla lredki w kroku 2 bo to prawidłowa odp

  • Krok: 3

    Rysowanie kredką po kredce jest jak najbardziej na miejscu : )

    Jednak pytanie jaki powinien być kolejny krok?

  • Krok: 4

    Nanoszenie kredki na wcześniejszy, pokryty kalafonią rysunek jest oczywiście możliwe. Trzeba jednak pamiętać, że po zakończeniu rysowania kalafonię trzeba nałożyć ponownie.

    Następnym krokiem powinno być przetarcie rysunku talkiem.

  • Krok: 5

    Nie zniszczymy swoje pracy dodając rysunek po naniesieniu na ten wykonany wcześniej kalafonii i talku. Trzeba jednak pod koniec pracy powtórzyć dw wcześniejsze etapy i dopiero wówczas zająć się trawieniem.

  • Krok: 6

    Użycie kredki na zagumowanym rysunku nie ma najmniejszego sensu. Powierzchnia kamienia jest zabezpieczona przed suchymi materiałami rysunkowymi. Wszystko, co zostanie dodane kredka na tym etapie – zniknie po zmyciu gumy.

  • Krok: 7

    Kamień został już wytrawiony i materiał rysunkowy jest usunięty. Nanoszenie kredki na tym etapie nie da żadnego efektu.

  • Krok: 8

    Kamień został już wytrawiony, materiał rysunkowy jest usunięty a na powierzchni znajduje się cienka warstwa asfaltu, która ma na celu ułatwienie przyjmowania tłustej farby przez wcześniej przygotowane (rysunkiem) miejsca. Nanoszenie kredki na tym etapie nie da żadnego efektu.

• kalafonia

  Po skończeniu rysunku, można przystąpić do przygotowania matrycy do druku. Trzeba najpierw wywołać obrazek, czyli przygotować kamień do przyjmowania tłustej farby w miejscach, gdzie jest rysunek i wody w miejscach, gdzie go nie ma. Substancją, która jednocześnie spełnia obie funkcje jest naturalny polimer – guma arabska. Wodny roztwór gumy spływałby z tłustego materiału rysunkowego (woda z tłuszczem się nie miesza), gdyby najpierw nie ‚zmatować’ go przez zastosowanie kalafonii. Drobno zmielona kalafonia przykleja się do tłustego rysunku, co w dalszym procesie umożliwi operowanie gumy pomiędzy drobnymi ziarenkami rysunku. Kalafonia spełnia tu jeszcze jedną bardzo ważną funkcję – jest kwasoodporna, co zabezpiecza rysunek przed przetrawieniem (szczególnie wówczas, kiedy mikstura trawiąca zawiera kwas azotowy).
  Drobno zmieloną kalafonię nakłada się na powierzchnię kamienia miękkim, szerokim pędzlem i delikatnie rozkłada się ją na powierzchni całego rysunku. Ziarenka kalafonii przykleją się tylko do zatłuszczonych miejsc. Nadmiar kalafonii zmiata się z kamienia. Nie powinna zostawać na niezarysowanej powierzchni, ponieważ ze względu na swoje kwasoodporne właściwości – jej nadmiar może przeszkadzać we właściwym trawieniu.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-03.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-03-1.svg
  • Krok: 1

    Prószenie kalafonia na tym etapie nie ma sensu, proszek nie ma się do czego przykleić. Kalafonia jest obojętna dla kamienia.

  • Krok: 2

    Prószenie kalafonia na tym etapie nie ma sensu, proszek nie ma się do czego przykleić. Kalafonia jest obojętna dla kamienia.

  • Krok: 3

    nie ma erroru dla kalafonii tutaj FOKUSUJ

  • Krok: 4

    Dwukrotne naniesienie kalafonii nic nie zmieni.

  • Krok: 5

    Naniesienie kalafonii na kalafonie i talk nie ma większego sensu. Czas na trawienie.

  • Krok: 6

    Kalafonia nie przyczepi się do gumy; w żaden sposób nie wpłynie na sytuację na kamieniu. Jej zastosowanie a tym etapie pracy nie ma sensu.

  • Krok: 7

    Kalafonia nie przyczepi się do powierzchni kamienia; w żaden sposób nie wpłynie na sytuację na kamieniu. Jej zastosowanie a tym etapie pracy nie ma sensu.

  • Krok: 8

    Użycie kalafonii na tym etapie nie ma sensu – jej drobinki mogą zostać na powierzchni kamienia i w kolejnym kroku niepotrzebnie zanieczyścić farbę.

• talk

  Ziarenka kalafonii przykleiły się już do materiału rysunkowego, jednak są one (niezależnie od stopnia zmielenia) stosunkowo duże i nie zabezpieczają rysunku dokładnie. W celu idealnego ‚zmatowania’ i pokrycia całego rysunku stosuje się talk. Jego ziarenka są znacznie drobniejsze. Talk również ma właściwości kwasoodporne, jednak są znacznie mniejsze niż kalafonii.
  Nadmiar kalafonii został już usunięty z kamienia, jednak jej drobinki nadal pozostały na powierzchni. Talk rozprowadza się na kamieniu miękką szmatką – jednocześnie dokładnie pokrywając wszystkie zatłuszczone miejsca i usuwając resztki kalafonii.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-04.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-04-zrysunkiem.svg
  • Krok: 1

    Na tym etapie użycie talku nie ma sensu.

  • Krok: 2

    Na tym etapie użycie talku nie ma sensu.

  • Krok: 3

    W przypadku, kiedy nie mamy kalafonii – zastosowanie samego talku jest dopuszczalne.

    Załóżmy jednak, że ją mamy…

  • Krok: 4

    tu jest dobrze kalafonia, tak

  • Krok: 5

    Talk na talk? Naprawdę?

    Powtórzenie tej czynności nie zaszkodzi rysunkowi. Na pewno też nie pomoże i nie posunie procesu do przodu.

  • Krok: 6

    Na tym etapie użycie talku nie ma sensu.

  • Krok: 7

    Na tym etapie użycie talku nie ma sensu – talk nie ma się do czego przykleić. Nie ma zresztą takiej potrzeby.

  • Krok: 8

    Na tym etapie użycie talku nie ma sensu – talk nie ma się do czego przykleić. Nie ma zresztą takiej potrzeby, warto za to zwilżyć kamień, wymyć nadmiar gumy i asfaltu i rozpocząć wałkowanie.

• terpentyna

  Po całkowitym wysuszeniu kamienia można zabrać się za usunięcie materiału rysunkowego. Terpentyna usunie tylko rysunek z przyklejonymi do niego ziarenkami kalafonii i talku, nie rozpuści natomiast warstewki zaschniętej gumy arabskiej.
  Kamień trzeba zmyć szmatką nasiąkniętą terpentyną tak dokładnie, żeby usunąć cały rysunek. Po tej czynności trzeba chwilkę poczekać, aż rozpuszczalnik się ulotni. Na powierzchni kamienia powinien być widoczny troszkę ciemniejszy od reszty kamienia ślad po rysunku – to właśnie oleomanganat wapnia, który wytworzył się podczas procesu trawienia.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-06.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-06.svg
  • Krok: 1

    Zastosowanie terpentyny na tym etapie nie tylko nie ma sensu, ale istnieje ryzyko, że kamień ulegnie niekontrolowanemu zatłuszczeniu.

  • Krok: 2

    Zastosowanie terpentyny na tym etapie nie tylko nie ma sensu, ale istnieje ryzyko, że kamień ulegnie niekontrolowanemu zatłuszczeniu.

  • Krok: 3

    To naprawdę poważny błąd. Wymycie rysunku terpentyną bez jego wcześniejszego utrwalenia (wytrawienia) – nieodwracalnie zniszczy całą dotychczasową pracę.

  • Krok: 4

    To naprawdę poważny błąd. Wymycie rysunku terpentyną bez jego wcześniejszego utrwalenia (wytrawienia) – nieodwracalnie zniszczy całą dotychczasową pracę.

  • Krok: 5

    To naprawdę poważny błąd. Wymycie rysunku terpentyną bez jego wcześniejszego utrwalenia (wytrawienia) – nieodwracalnie zniszczy całą dotychczasową pracę.

  • Krok: 6

    A NIE MA ERRORA HAHAHAAH

  • Krok: 7

    Pewnie, że można wymyć rysunek dwukrotnie. Pytanie jednak jaki powinien być kolejny etap?

  • Krok: 8

    Usunięcie asfaltu terpentyną jest na szczęście błędem, który można naprawić nanosząc asfalt ponownie.

• asfalt

  Po odparowaniu terpentyny – należy nanieść szmatką na kamień roztwór asfaltu. Ustabilizuje on zatłuszczenie kamienia, wzmocni i zaimpregnuje oleomanganat wapnia. Trzeba rozetrzeć go cienką, równomierną warstwą po całej zarysowanej powierzchni i poczekać aż ulotni się z niego rozpuszczalnik – terpentyna (w litografii stosuje się roztwór asfaltu z terpentyną).
  Po odparowaniu terpentyny należy miekką gąbką wiskozową nasączoną wodą przecierać kamień aż do momentu, kiedy zostanie rozpuszczona cała pozostająca na nim warstwa gumy i razem z nią usunięty asfalt (zmyje sie tylko z miejsc, które nie były zarysowane). Podczas wilżenia kamienia łatwo da się zaobserwować jak zachowują się poszczególne jego partie: miejsca niezarysowane z chęcią chłona wodę, natomiast te, na których uprzednio był rysunek, odpychaja wodę, zbiega się ona na nich w duże krople – właśnie dzięki zasadzie, że woda z tłuszczem się nie miesza możliwy jest druk z płaskiej liograficznej płyty.

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-07.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-07-1.svg
  • Krok: 1

    Asfalt świetnie nadaje się do roli materiału rysunkowego. Jednak w podstawowym procesie stanowi przede wszystkim materiał wyrównujący ekwiwalent tłuszczu na kamieniu po wymyciu wytrawionego rysunku terpentyną.

    Zanim to jednak nastąpi pozostało jeszcze dobrych kilka etapów. Zacznijmy od zabezpieczenia brzegów przed działaniem tłuszczu.

    Gdyby jednak zatrzeć powierzchnię kamienia asfaltem – uzyskalibyśmy czarną płaszczyznę.

  • Krok: 2

    Asfalt świetnie nadaje się do roli materiału rysunkowego. Na potrzeby prezentacji podstawowego procesu, załóżmy, że kredka litograficzna nadaje się do tej roli lepiej.

    Gdyby jednak zatrzeć powierzchnię kamienia asfaltem – uzyskalibyśmy czarną płaszczyznę ograniczoną formatem gumy arabskiej pokrywającej brzegi.

  • Krok: 3

    Zatarcie kamienia asfaltem na tym etapie nieodwracalnie zniszczy rysunek.

  • Krok: 4

    Zatarcie kamienia asfaltem na tym etapie nieodwracalnie zniszczy rysunek.

  • Krok: 5

    Zatarcie kamienia asfaltem na tym etapie nieodwracalnie zniszczy rysunek.

  • Krok: 6

    Asfalt jest rozpuszczony w terpentynie, udałoby się nim usunąć rysunek. Jenak trwałoby to dłużej niż gdyby zastosować samą terpentynę.

  • Krok: 7

    GIT

  • Krok: 8

    Jeśli nałożyć asfalt na asfalt – nie stanie się nic złego. Praca nie posunie się również do przodu.

    Jeżeli jednak wcześniej na kamień dostała się woda (rozpoczęte zostało wymywanie) – koniecznie trzeba go zmyć terpentyną z wodą i niezwłocznie rozpocząć wałkowanie.

• walek-drukarski

  Brawo!
  Wszystkie procesy chemiczne zostały wykonane prawidłowo i można przystąpić do wałkowania kamienia farbą procesową.

  Podczas wałkowania powierzchnia kamienia powinna cały czas być wilgotna, ale nie bardzo mokra. Należy ją przecierać wyciśniętą gąbką wiskozową. Jeśli kamień zostanie przesuszony – farba przyklei się nie tylko do rysunku, ale również do miejsc, które powinny pozostać białe. Jeśli dojdzie do takiego zdarzenia – kamień należy zwilżyć i szybko odwałkować. Podczas wolnego wałkowania farba przenosi się z wałka na kamień, natomiast podczas szybkiego wałkowania, nadmiar farby odrywa się z kamienia i przykleja do wałka.
  Kamień należy wałkować pod różnymi kątami, że by jak najrównomierniej nanieść na niego farbę. Ruch wałkiem na kamieniu powinien zaczynać się ‚przy brzuchu’, dojechać do przeciwległej krawędzi kamienia i bez odrywania wałka – wrócić do miejsca rozpoczęcia ruchu. Początek (od siebie) powinno się wykonywać powoli – farba z wałka przenosi się na kamień, ruch powrotny (do siebie) szybciej – zbędny nadmiar farby wróci wówczas na wałek. Proces wałkowania należy prowadzić aż do momentu, kiedy kamień przestanie przyjmować farbę (rysunek przestanie się zaczerniać). Końcowym etapem powinno być szybkie odwałkowanie kamienia – zebranie nadmiaru farby.”+newline+”Tak przygotowaną matrycę należy wytrawić po raz drugi. Pierwsze trawienie miało na celu wywołanie rysunku, drugie trawienie ma na celu utrwalenie i ustabilizowanie matrycy. Kolejność procesów podczas drugiego trawienia jest analogiczna jak w przypadku pierwszego, czyli:
  1. Kalafonia
  2. Talk
  3. Guma
  4. Guma z kwasem
  5. Terpentyna
  6. Asfalt
  7. Wilżenie
  8. Wałkowanie”

  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/11/test-step-08.mp4
  https://litografia.pl/wp-content/uploads/2017/12/PL-krok-07-2.svg
  • Krok: 1

    Użycie wałka z farbą na tym etapie zatłuści kamień i trzeba go będzie utrzeć.

  • Krok: 2

    Użycie wałka z farbą na tym etapie zatłuści kamień i trzeba go będzie utrzeć. Farby drukarskiej użyć można również w charakterze materiału rysunkowego, w podstawowym procesie skupmy się jednak na kredce litograficznej.

  • Krok: 3

    Użycie wałka z farbą na tym etapie zatłuści kamień i zakryje wykonany kredką rysunek. Jeśli nie to było naszą intencją – trzeba będzie rozpocząć pracę od nowa. Farba drukarska jest tak samo tłustym materiałem rysunkowym jak kredka, zostawi więc 100% ślad na powierzchni kamienia nadający się do usunięcia tylko w procesie ucierania.

  • Krok: 4

    Użycie wałka z farbą na tym etapie zatłuści kamień i zakryje wykonany kredką rysunek. Co gorsza drobinki kalafonii przykleją się do wałka i zanieczyszczą farbę drukarską. Wałek i stół do rozrabiania farby najlepiej będzie wymyć.

  • Krok: 5

    Użycie wałka z farbą na tym etapie zatłuści kamień i zakryje wykonany kredką rysunek. Co gorsza drobinki kalafonii i talku przykleją się do wałka i zanieczyszczą farbę drukarską. Wałek i stół do rozrabiania farby najlepiej będzie wymyć.

  • Krok: 6

    Wymycie gumy wodą i wałkowanie kamienia na tym etapie nie ma sensu, ponieważ materiał rysunkowy z przyklejonymi do niego drobinkami kalafonii i talku nie został jeszcze usunięty.

  • Krok: 7

    Wałkowanie bez nadania asfaltu może się udać w przypadku technik, w których materiał rysunkowy jest wystarczająco tłusty i w dużym stopniu wnika w powierzchnię kamienia. Tak się dzieje na przykład w przypadku tuszu litograficznego. Rysunek kredkowy wymaga jednak użycia asfaltu.

  • Krok: 8

    Gratulacje, to ostatni krok 🙂

    Po nawałkowaniu kamienia należy nanieść niezbędne poprawki i wykonać drugie trawienie, po czym można rozpocząć druk edycji.