Litografia.pl to projekt, który powstał, by dzielić się aktualną wiedzą dotyczącą technik i technologii litograficznych

Pomysłodawcą i współautorem projektu jest Anna Trojanowska.

Wynaleziona ponad 200 lat temu przez Alojzego Senefeldera technika druku płaskiego zrewolucjonizowała sposób rozpowszechniania informacji i obrazu. Technika – jako doskonale nadająca się do powielania właściwie nieograniczonych nakładów – istotnie przyczyniła się do rozwoju cywilizacji jaki miał miejsce w XIX wieku. Łatwość pracy w tej technice i jej doskonałe właściwości jeśli chodzi o jakość edycji od pierwszych do ostatnich odbitek, spowodowała, że litografię wykorzystywano do celów przemysłowych. I jak na ironię właśnie te jej zalety sprawiły odwrót artystów od techniki kojarzonej z produkcją ulotek, druków akcydensowych, plakatów i wszelkiego rodzaju drukowanych form, którym zdecydowanie bliżej było do grafiki użytkowej niż artystycznej. Naturalny rozwój technik druku płaskiego – wynalazek offsetu – jeszcze bardziej oddalił artystów od ciężkich i nieporęcznych płyt łupka wapiennego. Dzisiaj jesteśmy świadkami kolejnego kroku na drodze ewolucji druku. Druk cyfrowy wymaga zgoła innych matryc niż stare techniki, jego powtarzalność jest nieporównywalna z żadnym z wcześniejszych rozwiązań. Na naszych oczach grafika artystyczna uniezależnia się od nośnika – czyli tradycyjnego papieru. Nośnikiem coraz częściej bywają zupełnie nieoczekiwane materiały albo wręcz sam ekran urządzenia, na którym obraz jest wyświetlany. To bez wątpienia fascynujący moment. Ważne jednak, żeby nie zaniedbać klasycznych technik i technologii, powstrzymać je przed odejściem do lamusa. Wiele umiejętności odeszło w niepamięć – nie ma specjalistów, którzy potrafiliby je wykonywać lub ich uczyć kolejne pokolenia. Właśnie w takim momencie jest litografia. Wiele warsztatów graficznych w Europie i na świecie jest zamykanych lub zamienianych w swego rodzaju skanseny nie dla tego, że brak materiałów lub maszyn do druku płaskiego. Bardziej dotkliwy jest niedomiar zajmujących się litografią specjalistów. Specjalistów, którzy mogliby zarażać pasją nowe pokolenia i tym sposobem uchronić litografię od odejścia w niepamięć. Z drugiej strony trudno się dziwić, że sporo adeptów grafiki nie decyduje się na wybór litografii, skoro warsztaty nieczęsto wychodzą poza wiedzę, którą pozostawił po sobie Senefelder. Te same procesy, materiały rysunkowe, typy matryc, podczas gdy cywilizacja przez ponad 200 lat ogromnie się rozwinęła. Powstały nowe typy farb, materiałów rysunkowych, środków chemicznych w tym również takich, które trudno skojarzyć z drukiem płaskim czy grafiką w ogóle. Warto więc badać współczesne możliwości druku płaskiego w świetle innowacyjnym materiałów, matryc, nośników czy nawet sposobów druku, żeby odświeżyć tę szlachetną technologię.